پسانداز بخش خصوصي در اقتصاد نفتي
روزنامه دنیای اقتصاد
مقاله «بررسي عوامل موثر بر پسانداز بخش خصوصي در اقتصاد نفتي ايران» نوشته حسن سبحاني، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و محمدرضا برخورداري است كه در شماره 94 مجله تحقيقات اقتصادي منتشر شده است.
پسانداز و مصرف بهعنوان اجزاي درآمد قابل تصرف، تعاملات متقابلي در رفتار اقتصادي فرد دارند، از اين رو شناخت عوامل موثر بر مصرف ميتواند پسانداز را نيز تحت تاثير قرار دهد. بررسي منابع سرمايهگذاري ميتواند اهميت پسانداز بخش خصوصي را به خوبي آشكار كند. منابع داخلي سرمايهگذاري، پساندازهاي خصوصي و دولتي و منابع خارجي آن، وامها كمكهاي خارجي و سرمايهگذاريهاي مستقيم خارجي هستند. از آنجا كه تجربه دريافت وامهاي بينالمللي و بهويژه كمكهاي خارجي نشاندهنده وجود ريسك و مشكلات مربوط به سياستهاي تحميلي وامدهندگان خارجي است، لذا اهميت پسانداز و انباشت داخلي سرمايه بيش از پيش روشن ميشود.
از سوي ديگر، ايران داراي منابع نفتي بسياري است كه بخش قابلتوجهي از درآمدهاي دولت را تشكيل ميدهد. اين منابع نفتي از طريق دولت وارد اقتصاد شده و تاثيراتي بر بخشهاي مختلف اقتصاد از جمله بخش خصوصي ايجاد ميكنند. نماد اين تاثيرات ايجاد «فرهنگ نفتي» است، فرهنگي كه به شكل تضعيف تدريجي اخلاق كاري، كاهش انگيزه خطرپذيري و انجام كارهاي سخت، تشويق به زدوبندها و در نهايت كاهش تمايل به پسانداز جلوهگر شده است.
هدف اين مقاله، آسيبشناسي پسانداز بخش خصوصي در ايران و بررسي شيوههاي تاثيرگذاري درآمدهاي نفتي بر اين پساندازها است. مطالعه روند درآمدهاي نفتي و پسانداز در ايران و سازوكارهاي اثرگذاري درآمدهاي نفتي بر پسانداز بخش خصوصي در ايران فرضيه مثبتبودن اثر رشد درآمدهاي نفتي را بر پسانداز بخش خصوصي تاييد ميكنند. از طرفي، اين تحقيقات نشان ميدهند كه فرضيه نئوكلاسيكها مبني بر تاثير مثبت نرخ بهره بر پسانداز بخش خصوصي، در مورد ايران مصداق ندارد. همچنين با توجه به اينكه نسبت جمعيت شاغل به كل جمعيت اثر مثبت بر پسانداز بخش خصوصي دارد، ميتوان نتيجه گرفت كه تمام سياستهاي اشتغالزا اثر مثبت بر نرخ پسانداز در ايران دارند.
متن كامل اين مقاله در آدرس زير موجود است:
http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/703939?sta