نقشآفريني دانشگاه در فرآيند توسعه پايدار
روزنامه دنیای اقتصاد
مقاله «نقشآفريني دانشگاه در فرآيند توسعه پايدار، از رهگذر توليد سرمايه اجتماعي» نوشته حميد جاوداني است كه در فصلنامه تحقيقات فرهنگي (دوره ششم، شماره اول، بهار 1392) منتشر شده است.
تحول در عرصه ارتباطات و انفجار اطلاعات بر نظامهاي آموزشي بهطور كلي و آموزش عالي، بهطور اخص تاثير گذاشته است. اين تغيير و تحولات دو خواسته را به نظامهاي آموزشي تحميل كرده است. اين دو خواسته در نگاه نخست ممكن است كه متناقض و ناسازگار به نظر بيايند. از يكسو، از نظامهاي آموزشي انتظار ميرود كه به صورت انبوه و اثربخش به انتشار دانش و مهارتهاي در حال تحول بپردازند كه منطبق با «تمدنشناختي» (Civilisation Cognitive) باشد، چرا كه اين دانشها و مهارتها، بنيان توانمنديهاي آينده خواهند بود.
افزون بر آن نياز است كه اين نظامها، بهطور همزمان، نشانههايي را بيابند و علامتگذاري كنند كه مانع از غرقشدن افراد در جريانهاي اطلاعاتي كموبيش گذرا شوند كه سپهرهاي عمومي و خصوصي را دربرميگيرد و سكان را بهگونهاي نگه دارند كه به توسعه فردي و جمعي بينجامد. لازم است كه آموزش در حين طراحي نقشههايي از جهاني پيچيده و پرتكاپو، بسان قطبنمايي عمل كند كه بتواند در اين جهان پرآشوب، راهنماي راه بشر در فرآيند توسعه پايدار باشد. هدف مقاله «نقشآفريني دانشگاه در فرآيند توسعه پايدار، از رهگذر توليد سرمايه اجتماعي» پافشاري بر نقش نهادهاي توليد دانش و بايستههاي بنيادين ماهيت دانشي است كه ميتواند بر كميت و كيفيت سرمايه اجتماعي و در نهايت بر توسعه پايدار، اثرگذار باشند.
به اين منظور اين مقاله به بازانديشي اين مفاهيم و بايستهها ميپردازد و از اينرو بخش عمده آن رويكردي مفهومي را در پيش ميگيرد. تبيين و تشريح مفهوم سرمايه اجتماعي و پيشينه آن از نگاه متفكراني چون كلمن، پاتنام، فوكوياما و بورديو بخش اول اين مقاله را تشكيل ميدهند. در ادامه و با بررسي بايستههاي گسترش تبادل سرمايه اجتماعي و راههاي ايجاد و انباشت سرمايه اجتماعي به نقش ويژه نظام آموزشي در ايجاد و انتقال هنجارها و ارزشهاي پيشنياز توسعه و همچنين ايجاد نظام شخصيتي متناسب با توسعه ميپردازد.