اقتصاد ژاپن
- توضیحات
- نمایش از سه شنبه, 13 خرداد 1393 07:25
- بازدید: 1494
اقتصاد ژاپن
بعد از زلزله در ژاپن شور و شوق بي‌سابقه‌اي براي اصلاحات پديدار شده است. دولت با بي‌توجهي از كنار اين موضوع مي‌گذرد.
مساله‌اي ترس‌آور براي ژاپني‌هاي حاضر در قدرت وجود دارد. در خلال تعطيلات هفته طلايي در ماه جاري، هزاران داو‌طلب به جست‌وجو در ويرانه‌هاي پر از گل‌و‌لاي باقيمانده از سونامي ماه مارس كمك كردند. جاده‌ها، قطار‌هاي سريع‌السير و كار‌خانه‌هاي ويران‌شده با سرعتي شگفت‌آور به وضعيت عادي خود بر‌گشته‌اند. در ميان اين شور و شوق مردم به باز‌سازي، ايده‌هايي درباره چگونگي اصلاحات و باز‌سازي، نه تنها در مناطق آسيب‌ديده، بلكه همچنين در كل كشور بروز يافته‌اند كه زماني تابو به شمار مي‌آمدند.
قدرت تركيب‌يافته زلزله، سونامي و يك حادثه هسته‌اي تمام‌عيار، هر حسي از آسوده‌خاطري را كه ژاپني‌ها درباره انعطاف‌پذيري كشورشان داشته‌اند، دگر‌گون كرده است. تلاش‌هاي ناشيانه توكيو‌الكتريك‌پاور (تپكو) براي مقابله با بحران در نيرو‌گاه هسته‌اي داي‌ايچي فوكوشيما موقعيت واقعي اين شركت را نشان داده: يك انحصار‌گر بي‌كفايت آن قدر بزرگ است كه مي‌تواند ناظرانش را خود انتخاب كند يا آنها را تحت كنترل خود بگيرد. اين شركت بايد به فعاليت خود پايان دهد.
در همين حين كشتي‌هاي ماهيگيري نا‌بود‌شده و مزارع برنج غرق‌شده در دريا در شمال شرقي ژاپن بحث‌هايي را درباره سرمايه‌گذاري خصوصي در اين حوزه‌هاي به‌شدت محافظت‌شده كه ديگر چشم‌انداز مطلوبي را براي جوان‌ها به همراه ندارند، در انداخته است. بسياري از افراد از ايده مناطق ويژه اقتصادي در شمال شرق حمايت مي‌كنند؛ ايده‌اي كه اين منطقه را از قوانين پيچيده دولتي كه مانع كسب‌و‌كار آزاد هستند، رها مي‌كند. اينها همه ايده‌هاي خوبي‌اند؛ اما اگر دولت مركزي مستقيما از آنها حمايت نكند، تحليل خواهند رفت.
نائوتو كان، نخست‌وزير ژاپن در بخش بزرگي از بحران غمگنانه از صحنه كناره‌‌گيري كرده است. با اين همه زماني كه رهبري خود را نشان مي‌دهد، عامه مردم به او پاسخ مي‌دهند. محبوبيت او هر چند اندك است، اما در ماه جاري بعد از اينكه به شكلي غير‌منتظره بر تعطيلي نزديك‌ترين نيرو‌گاه برق هسته‌اي به توكيو پا‌فشاري كرد، زياد‌تر شد. او به خاطر تعليق برنامه‌هاي معطوف به ساخت نيرو‌گاه‌هاي هسته‌اي بيشتر، تحسين مردم را بر‌انگيخته. بي‌ترديد اگر با كمپين «كان را سر‌نگون كنيد» در ميان اپوزيسيون و حتي درون حزب خودش روبه‌رو نبود، مي‌توانست كار‌هاي بيشتري را براي شتاب بخشيدن به برنامه اضطراري 10تريليون يني (123 ميليارد دلاري) براي باز‌سازي بخش‌هاي آسيب‌ديده منطقه توهوكو انجام دهد؛ اما او بايد بر چنين كوته‌فكري‌هايي غلبه كند.
مجلس چند‌دسته
براي انجام اين كار، كان بايد ماهرانه پيامي را به بزرگي چالش‌هايي كه توهوكو در برابر خود دارد، مخابره كند. او همچنين به بحث و گفت‌وگو درباره آن نياز دارد تا صدايش بيرون از راهرو‌هاي قدرت هم شنيده شود. چند علامت دلسرد‌كننده در اين ميان ديده مي‌شود. با افزايش ديون جبراني تپكو، كان پيشنهادي را به زبان آورده كه روز‌گاري باور‌كردني نبود: اين شركت بايد تعطيل شود. ممكن است دست آخر بسياري از ديون آن، دولت را گرفتار كنند؛ اما تعطيلي يك كار‌خانه مي‌تواند به آزاد‌سازي در بخش انرژي كه بايد مدت‌ها پيش انجام مي‌شد، كمك كند.
در نگاهي كلي‌تر كان بايد براي تشويق مردم به پذيرش تغييرات سخت بر فضاي عمومي همبستگي با توهوكو چيره شود. افزايش ماليات‌ها نه فقط براي پرداخت هزينه باز‌سازي در اين منطقه، بلكه همچنين براي تقويت نظام تحت فشار تامين اجتماعي ژاپن ضروري است. شايد لازم باشد كه سن باز‌نشستگي نيز كه اكنون نزديك به 65 سال است، آشكارا افزايش يابد.
تا به حال پيام كان آشفته و نا‌روشن بوده. حتي با اين وجود كه عرضه‌كنندگان قطعات در توهوكو كه در اين فاجعه آسيب ديده‌اند از تجارت آزاد سود خواهند برد، كان از ايده شركت در گفت‌وگو‌هاي مربوط به ايجاد يك منطقه آزاد تجاري با نام Trans-Pacific Partnershipعقب‌نشيني كرده. با اين حال او بايد طرح‌هايي را براي آزاد‌سازي پي بريزد كه شركت‌هاي خصوصي را به سرمايه‌گذاري در توهوكو و مناطق ديگر ترغيب كنند.
عاملي كه او را از اين كار باز‌مي‌دارد، سياست است. در حالي كه پارلمان ژاپن چند‌دسته شده، شجاع بودن سخت است، اما سياستمداران توانايي او براي مهار افكار عمومي در اين قضيه را نا‌ديده گرفته‌اند. سال‌هاي زيادي نيست كه ايده‌هاي خوب، چنين آزادانه در ژاپن جريان يافته‌اند؛ اما اين دست فضا‌ها پايدار نمي‌مانند. اگر كان اين فرصت را از دست دهد، ژاپن سال‌ها حسرت خواهد خورد.
منبع: اكونوميست