رعیت ایران در دادن مالیات كوتاهی نمیکنند
روزنامه دنیای اقتصاد
آنچه میخوانید خلاصهای از مذاكرات نمایندگان مجلس شورای ملی است در روز سهشنبه، 8 دیماه 1286 شمسی:
آقا میرزا حسن: كرمان سه ماه است حكومت ندارد تمام راهها مسدود شده، بار تجارت حمل نمیشود، بلوچستان كه به كلی خراب شده است چرا حكومت نمیفرستد؟
آقا سید حسن تقیزاده: آن سوالات سابق یكی اجرای شروط صلح بود، یكی هم مساله اقبالالدوله و ورامینیها بود و معلوم است حال اقبالالدوله چیست شاهد نمیخواهد به حس رسیده است. هیات كابینه جدید باید یك اقدام صحیح بكند كه تمام رعایای خالصهجات از دست او به ستوه آمدهاند از یك خالصه این قدر سوار لازم ندارد برحسب دستخط اعلیحضرت كه باید اشرار به مجازات برسند، اگر تعمیم بدهیم و اشرار را باید مجازات بدهند، یكی از اشرار هم او بوده و همه میدانند چقدر شرارت كرده و میكند.
وكیلالرعایا: بنده آنچه گفته شد گذشته میدانم، ولی آنچه شنیدهام میگویم كه اقبالالدوله نقشه جدیدی ریخته است كه مانع آمدن غله است به طهران، گویا خیال دارند مردم را زنده زنده هلاك نمایند.
وزیر داخله: در باب اقبالالدوله و حكومت ورامین دو مساله است: آنكه حكومت آنجا جزو طهران است و حكومت طهران نایبالحكومه خواهد فرستاد و معین كرده است، اما در باب خالصه او مستاجر است.
آقا سید عبدالله مجتهد: اقبالالدوله مفسد است! نباید باشد.
آقا میرزا آقا مجاهد: میگویید اقبالالدوله مستاجر است. آیا حكومت آنجا میتواند به او تحكم كند یا اینكه اگر اقبالالدوله تقصیری كند حكومت آنجا میتواند او را مجازات دهد، اگر مواد حاضر كند یا مفسده كند آیا حكومت میتواند پای او به چوب ببندد.
وزیر عدلیه: آیا بنده در طهران اگر تقصیری كردم حكومت میتواند پای بنده را به چوب ببندد.
آقا میرزا آقا مجاهد: كمیسیون فوقالعاده تشكیل شد برای وزرا پس از نبوت تقصیر البته به مجازات خواهید رسید.
آقا میرزا محمود: جناب وزیر داخله بفرمایند كه اقبالالدوله بچه سمت در ورامین هستند، اگر به سمت خالصه است كه جزو مالیه یا مجلس است و مجلس اذن نداده كه با او باشد.
وزیر داخله: جناب رئیسالتجار و شركا به او واگذار كردهاند.
آقا میرزا محمود: حق نداشتند كه به او واگذار نمایند.
آقا سید حسن تقیزاده: خوب است كه اقبالالدوله را محض رفع فساد و امنیت ورامین بردارند.
وزیر داخله: كار باید از روی قانون یا اینكه به طور حكومت رفتار كرد معلوم شود كه از روی قانون هست یا نه.
آقا میرزا محمود: بنده از روی قانون عرض میكنم كه چون عمل مالیه با مجلس است، مجلس اجازه نداد و نمیدهد كه با او باشد.
رئیس: این را باید از رئیسالتجار پرسید كه چرا به او واگذار كردند و به چه سمت با اوست.
آقا میرزا محمود: بنده عرض میكنم كه رئیسالتجار حق ندارد به او واگذار كند.
آقا سید حسن تقیزاده: بگذارید بنده این را توضیح نمایم كه وزیر داخله نفرمایند حكمی است.
اولا اگر مباشر خالصه است، پس از آنكه معلوم شد سالی مبالغی حسابسازی كرده به واسطه آن حسابسازی مجلس رأی داد كه با او نباشد و این مطلب محتاج به ثبوت نیست. اگر حاكم است فردا او را در عدلیه حاضر نمایید و ما هم ورامینی را حاضر میكنیم تا معلوم شود كه چه كرده است.
وزیر داخله: عرض كردم او حاكم نیست، بلكه مستاجر است.
آقا میرزا محمود: این مطلب را جواب بدهند.
رئیسالوزرا: من تا حال اطلاع نداشتم باید رئیسالتجار و شركای او را خواست كه ایشان به دیگران واگذار كنند.
حاج سید ابراهیم: در خصوص كرمانشاهان چه اقدامی شد؟
(جواب گفته شد كه حكومت كرمانشاه و كردستان به جناب علاءالدوله واگذار شد.)
احسنالدوله: این وزرا بحمدالله تمام كارها را بهتر از همه میدانند و لازم به دستورالعمل نیست، اگر بخواهند اقدام كنند بهتر از همه در چند روز خواهند اصلاح كرد.
وزیر داخله: آنچه را كه میدانیم به هیچوجه كوتاهی نشده و نمیشود، الا اینكه موانع و حوادث هم در پیش است.
وكیلالتجار: بنده همین قدر میخواستم كه حفظالغیب رعایای ایران را كرده باشیم. اینكه گفته شد از مالیه پارسال و پیرار سال پیش رعیت مانده ابدا چیزی در محل نمانده، بلكه قریب هشتصد هزار تومان است كه در نزد حكومتها مانده قرار شد كه وزارت مالیه آنها را وصول نماید و از بابت امسال هم اكثر از جاها وصول شده، چنانچه بعضی جاها اگر مانده خود حكام اقدام نكردهاند كه بگیرند، والا از رعیت ایران بهتر كجا است كه هیچ وقت در دادن مالیات كوتاهی و مضایقه ندارند.