منطقه طلایی مدیریت

عملکرد اقتصادی حامد کرزی

عملکرد اقتصادی حامد کرزی

روزنامه دنیای اقتصاد

مهم‌ترین دستاوردهای دولت کرزی در حوزه بهداشت و آموزش بوده است

افغانستان طی یک دهه گذشته رشد اقتصادی بالا اما پرنوسان داشته است. متوسط رشد اقتصاد این کشور بین سال‌های 2003 تا 2012 حدود 2/9 درصد بوده است.

در سال 2012-2013 رشد اقتصادی به 8/11 درصد رسید و این امر حاصل شرایط آب و هوایی مناسب و رشد محصولات کشاورزی بوده است. معمولا بخش کشاورزی 25 درصد تا 35 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد.

اما بخش معدن به تدریج در حال رشد است و سهم آن در تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است. سهم بخش معدن در اقتصاد همواره کوچک بوده و در سال 2010 تنها 6 درصد تولید ناخالص داخلی افغانستان را تشکیل داده است.

در آن سال نخستین پروژه معدنی بزرگ یعنی میادین نفت آمودریا آغاز شد. تحلیلگران معتقدند طی سال‌های آینده سهم این بخش در اقتصاد افغانستان افزایش خواهد یافت.

سال 2011 نرخ تورم 2/10 درصد بود، اما در سال گذشته این رقم به 4/6 درصد کاهش یافت. نرخ برابری پول ملی افغانستان در سال 2012 هشت درصد کاهش یافت و به باور تحلیلگران این کاهش حاصل عدم قطعیت درباره وضعیت امنیتی و فضای تجاری این کشور بوده است.

از سوی دیگر افق میان‌مدت اقتصادی چندان شفاف نیست و عدم قطعیت‌های سیاسی و امنیتی عاملی برای محدودشدن سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی محسوب می‌شود.

 در اواسط سال 2010 سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو و دولت افغانستان توافق کردند مسوولیت کامل امور امنیتی این کشور در پایان سال جاری میلادی به نیروهای ملی امنیتی افغانستان منتقل شود. خروج نیروهای امنیتی از افغانستان تاثیری عمیق و پایدار بر ساختار اقتصادی و توسعه این کشور خواهد داشت، زیرا انتظار می‌رود خروج نیروهای خارجی با کاهش کمک‌های مالی بین‌المللی همراه باشد و این در حالی است که افغانستان برای توسعه و پیشرفت اقتصادی به شدت به این کمک‌ها وابسته است.

اگر چه برخی کشورها و نهادهای بین‌المللی وعده داده‌اند طی چند سال آینده به کمک‌های خود به این کشور ادامه دهند، اما پیش‌بینی می‌شود طی ماه‌ها و سال‌های آینده ناامنی و بی ثباتی یکی از ویژگی‌های اصلی ساختار سیاسی و اقتصادی افغانستان باشد و در این شرایط میزان سرمایه‌گذاری‌های خارجی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نمی‌تواند خیلی زیاد باشد.

در حوزه آموزش وضعیت طی یک دهه اخیر بسیار بهتر شده است. در سال 2001 پس از سقوط دولت طالبان میزان ثبت نام در مدارس برای پسرها 43 درصد و برای دخترها تنها 3 درصد بود. همچنین تنها 21 هزار معلم آموزش ندیده در این کشور فعالیت داشتند و به حدود 5 میلیون کودک آموزش می‌دادند. این به معنای آن بود که برای هر 240 دانش آموز یک معلم وجود داشت.

 از سال 2002 تاکنون میزان ثبت نام‌ها از یک میلیون نفر به 8/7 میلیون نفر افزایش یافته است. همچنین تعداد دختران در مدارس از 198 هزار نفر به 8/2 میلیون نفر افزایش یافته است. تمام معلمان که اکنون 181 هزار نفر هستند برای تدریس آموزش دیده‌اند.

در حوزه بهداشت نیز پیشرفت‌هایی صورت گرفته است. برای مثال اکنون امید به زندگی 64 سال است، اما تنها 27 درصد مردم افغانستان به آب سالم آشامیدنی و تنها 5 درصد به فاضلاب دسترسی دارند. اما طی 9 سال اخیر پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در این حوزه صورت گرفته است. در حال حاضر 85 درصد مردم در مناطقی زندگی می‌کنند که در آن خدمات درمانی اصلی ارائه می‌شود. همچنین نرخ مرگ و میر نوزادان و کودکان زیر پنج سال در سال 2010 به ترتیب به 77 و 97 در هر 1000 تولد کاهش یافته است. در سال 2008 این ارقام 111 و 116 بودند.

برای سال مالی 2013 که 21 دسامبر 2014 به پایان می‌رسد نرخ رشد اقتصاد افغانستان به‌دلیل بارندگی‌های مناسب افزایش داده شده است. البته بخش‌های تولید صنعتی و خدمات ضعیف عمل خواهند کرد و عامل اصلی این ضعف، نامشخص بودن افق وضعیت اقتصادی از دید مصرف‌کنندگان و شرکت‌ها پس از خروج نیروهای خارجی از این کشور است.

بر مبنای همین عدم قعطیت بوده که وضعیت شاخص‌های اقتصادی از جمله تورم چندان با ثبات نیست. در نیمه نخست سال گذشته دولت نتوانست به درآمدهای مورد انتظار خود دست پیدا کند، زیرا درآمدهای گمرکی رو به کاهش بود.

منبع: بانک جهانی و بانک آسیایی توسعه

• < قبلی
• بعدی >