منطقه طلایی مدیریت

تاریخچه فوتبال، مدلی برای توسعه بازار

تاریخچه فوتبال، مدلی برای توسعه بازار

تاریخچه فوتبال، مدلی برای توسعه یک بازار است. فوتبال با تمام مشتقات آن فوتبال، راگبی، فوتبال آمریکایی ریشه در بازی های محلی دارد که در انگلستان از قرون وسطی انجام می شد.

 

فوتبال محلی قوانین کمی داشت. قوانین آن نیز به صورت خودجوش ایجاد شده بود: قوانین بنا به عرف پدیده آمده بود و از روستایی به روستای دیگر متفاوت بود. هر شخصی می توانست بازی کند. تماشاچی ها در صورت تمایل می توانستند وارد بازی شوند، داور وجود نداشت، فقط نوعی از کنترل اجتماعی وجود داشت که توسط خود بازیگران انجام می شد.

 

مهارت چندانی نیاز نبود، فقط زور! هدف این بود که توپ، یعنی یک پیشابدان پرشده خوک، با هر وسیله ای به انتهای زمین حریف برسد. در شروع مسابقه توپ توسط قوی ترین بازیکنان قاپیده می شد. بقیه بازیکنان فورا آنها را احاطه می کردند و یک توده سخت شکل می گرفت. یک تماشاچی در سال ۱۸۲۹ مسابقه میان دو منطقه ال سنت و سنت پیتر را چنین گزارش کرده است: «تلاش برای به دست آوردن توپ با خشونت انجام می شود و انبوه جمعیت بدون کمترین توجه به نتایج ترسناک کار خود مشغول تقلا کردن هستند. بازیکنان اغلب به زمین می افتند و به فشار، غش کردن و پاهایی که در اثر ازدحام جمعیت دچار خونریزی شده تن می دهند.»

 

برای صدها سال، فوتبال محلی به صورت تدریجی توسعه پیدا کرد. سپس ناگهان به فوتبال و راگبی تغییر شکل پیدا کرد. این تغییرات همچون قرون گذشته از سطح محلی ایجاد نشد بلکه از بالا به پایین بود. سازمان های ملی به نام های انجمن فوتبال در سال ۱۸۶۳ و اتحادیه راگبی در ۱۸۷۱ شکل گرفت تا قوانین را تدوین کنند. آغاز فوتبال و راگبی زمانی بود که یک طراحی رسمی بر مبنای شکل سنتی بازی صورت گرفت.

 

اکنون بر مهارت بازیکنان و نه فقط زور آنها تاکید می شد. فوتبال محلی همچنان محبوب ولی تاحدی بی اعتبار و مخصوص روستاییان و بچه مدرسه ای های انگلیسی بود. فوتبال در شکل نو و ساختاریافته خود در سرتاسر جهان گسترش یافت. تبدیل به بازی زیبایی شد و امروزه بزرگ ترین ورزش در جهان است. راگبی تبدیل به بازی سرعت و استراتژی شد. فرآیندهای تکاملی خودجوش به اضافه قانون گذاری های هدفمند، راگبی را تبدیل به بازی شطرنج مانندی کرد. این، قوانین صریح و قابل اجرا بود که فوتبال محلی را از مشتقات موفق آن متفاوت ساخت.

 

یک بازار نوعی، همانند فوتبال متولد می شود و بزرگ می شود و به صورت خودجوش و به وسیله مشارکت کنندگان در آن رشد می کند. یک بازار می تواند با ساختار رسمی کم یا بدون آن عمل کند ولی تنها تا نقطه مشخصی. برای رسیدن به درجه ای از پیچیدگی لازم است که تنظیم کنندگان آن مشخص شوند و به یک مدیریت مرکزی قدرت اعمال قوانین داده شود.

 

تنها، وقتی که قوانین غیررسمی با برخی قوانین رسمی تکمیل شود، یک بازار می تواند به قابلیت های کامل دست یابد که در آن معاملات به صورت بهینه انجام می شود و روابط پیچیده امکان پذیر می گردد. بازار مطلقا آزاد مانند فوتبال محلی است: یک جاروجنجال آزاد برای همه. اما یک بازار واقعی مانند فوتبال آمریکایی، نزاعی نظم داده شده است.

 

● قوی ترین موتور ضدفقر

 

بازارها به عقاید متضاد دامن می زنند. برخی مردم به آنها عنوان منبع استعمار و فقر می نگرند و دیگران آنها را به عنوان چشمه آزادی و کامیابی می ستایند. عقیده تعصب آمیزی وجود دارد که بازارها ذاتا مضر هستند بنابراین باید توسط دولت ابطال شوند و عقیده تعصب آمیز دیگر این است که بازارها بدون شک سودمند هستند، بنابراین ما می توانیم همه چیز را به عهده بازار آزاد بگذاریم.

 

بنا به نظر اچ.ال.منکن «برای هر مساله ای راه حلی وجود دارد؛ راه حلی که ساده، مستقیم و غلط است.» هر دوی راه حل های ساده و مستقیم مرتبا برای همه انواع بیماری های اجتماعی پیشنهاد شده اند. «بازار را متوقف کنید» و «همه چیز را به بازار واگذار کنید» راه حل هایی هستند که آن قدر تکرار شده اند که دیگر به نظر غلط نمی آیند».

 

«برای من یک اقتصاددان یک دست پیدا کنید»؛ این جمله ای است که کرارا از رییس جمهور هربرت هوور نقل شده است هنگامی که ناامیدانه با این عبارت مشاوران اقتصادی مواجه می شد که: «در یک دست...؛ در دست دیگر... ». اما از آن جایی که پاسخ صادقانه به سوالات بزرگ در اقتصاد به ندرت خالی از تردید است، من باب عذرخواهی باید عرض کنیم که اکثر اقتصاددانان دو دست هستند!

 

بازارها بسیار مهم تر از آن هستند که به ایدئولوگ ها واگذار شوند. در واقع بازارها موثرترین ابزاری هستند که ما برای بهبود رفاه مردم در اختیار داریم. برای کشورهای فقیر، بازارها مطمئن ها راه خروج از فقر را نشان می دهند. برای کشورهای غنی، آنها بخشی از آنچه هستند که برای تداوم استانداردهای زندگی مورد نیاز است.

 

بازارها، قویترین موتور ضدفقر هستند؛ البته تنها در جاهایی که خوب کار می کنند. بنابه اعلام بانک جهانی، بیش از یک میلیارد آفریقایی و آسیایی با درآمد روزانه یک دلار یا کمتر به زندگی ادامه می دهند که این تعداد بیش از مردمی است که در غرب ثروتمند زندگی می کنند. بنابراین به نظر می رسد که در بسیاری نقاط، بازارها آنچنان خوب کار نمی کنند.

 

برخی اوقات دولت های کشورهای فقیر، بیش از حد مداخله می کنند که منجر به خفه کردن بازارها و بدتر شدن وضعیت فقر می شود. اما این تمام داستان نیست. اگر دولت ها مداخلات غیر بهینه خود را هم متوقف می کردند، این کشورها همچنان فقیر می ماندند. در کلکته، قاهره یا تیجانا می توانید بازارهایی را ببینید که در هر جایی عمل می کنند. شما نمی توانید از دستفروشان سمجی که می خواهند چیزی را به شما بفروشند، فرار کنید. مساله در کشورهای در حال توسعه این نیست که بازارها غایب هستند، بلکه مساله این است که آنها بد کار می کنند.

 

جان مک میلان ترجمه و تنظیم: مهدی نصرتی      

روزنامه دنیای اقتصاد ( www.donya e eqtesad.com)

• < قبلی
• بعدی >